Archetypen zijn extra psychische krachten die heling, ontwikkeling, groei en evolutie brengen.
In de traditie van de Inca worden de vier evolutionaire krachten aangeroepen door de archetypen van de slang, de jaguar of poema, de kolibrie en de condor. Deze archetypen zijn als vensters waardoorheen de energie en kracht vanuit de onzichtbare wereld zich kan bundelen en deze focus van realiteit kan binnentreden. Het vijfde archetype is de Lama. De lama is verbonden met het centrum, het midden en verbindt de drie werelden (de boven, midden en beneden wereld).
Het archetype is anders dan een krachtdier. Krachtdieren brengen de mens een instinctief weten en activeren kwaliteiten of talenten en mogelijkheden die in ieder mens bewust of onbewust aanwezig zijn. Door aandacht naar een krachtdier te brengen en deze een plek te geven in de psyche wordt een bepaalde eigenschap of hoedanigheid wakker, geactiveerd en gestimuleerd om tot wasdom te komen binnen de persoonlijkheid.
Slang is het archetype van de verbindende kracht, de liefde als kracht en symboliseert de eenheid waarbinnen de polariteiten in je lichaam en in de wereld zich voordoen. Energie beweegt als een sinus, een spiraal, een vortex, een slang. Het DNA, de Melkwegstelsels, de darmen in je buik, het evenwicht en gehoororgaan, het zijn allemaal slangen. De slang is als de lemniscaat beweging van het subatomaire deeltje van waaruit materie en de hele schepping voortkomt. De slang vernieuwt zich door regelmatig haar huid in een keer af te schudden en wordt verbonden met de cycli van het leven. Zij maakt heel, rond af, verzamelt de levensenergie en richt deze opnieuw.
Jaguar of Poema is het archetype dat verbonden is met de vernieuwende of ontbindende kracht. Zij is de kracht van de lichtkrijger die geen vijanden nodig heeft in deze wereld, maar ook niet in de ongeziene werelden. Zij leert voorbij angst, geweld en de dood te gaan. Te leven vanuit innerlijke waarheid, daarvoor te staan door eerlijk uit te spreken en te doen wat je zegt op integere en waarachtige manier.
De jaguar-kracht leert je in de schaduw te kijken en waar te nemen wat nog niet zichtbaar is. Zij is gracieus, zeer gevoelig en sterk. Zij verteert dichtere psychische energie, beschermt en brengt licht.
Kolibrie is het archetype verbonden met de zelf overstijgende kracht. Het is door deze kracht dat de mens in staat is de natuurlijke wetten te overstijgen en iets te laten gebeuren of ingang te zetten, dat groter is dan hem of haarzelf. De kolibrie is een klein vogeltje dat de nectar uit de bloemen drinkt terwijl zij stil staat in volle vlucht. Haar vleugeltjes bewegen hierbij zo snel, dat je ze met het blote oog niet kunt waarnemen. Sommige soorten vliegen elk jaar zo’n 2400 mijl zonder zich af te vragen of ze het er levend af zullen brengen. Zij gaan ervoor en vliegen van bloem naar bloem naar bloem.De kolibrie kracht leert je te drinken van de essentie van de ervaring en lanceert je op de grote reis naar de Grote Geest. Zij leert je dichtbij jeZelf te blijven in de onrust en jachtigheid van het leven.
Condor is het archetype van de omvattende en integrerende kracht. Condor is een grote gier met een vleugelspanwijdte van meer dan drie meter. Daarmee vliegt zij op 6 tot 10 kilometer hoogte tussen de bergtoppen van het Andesgebergte. Moeiteloos omhoog cirkelend op de adem van de Grote Geest. Met de vingers van de vleugels gespreid als antennes, zwevend in de stilte, één met het groter geheel. In de mythe brengt Condor de boodschap van de Grote Geest naar de Inca Koning (het mystieke Hart). Deze evolutionaire kracht brengt de dimensie van de Ziener, de Waarnemer. Zij brengt de energie van het collectieve Hart en de gevoelsverbinding met de bron. De Condor brengt nieuwe zaden van potentieel en het visioen van een werkelijkheid die je nog niet hebt kunnen of durven dromen.
Lama is het archetype van het Mystieke Hart, het Midden. De Lama verbindt de drie werelden: Het Amazone bekken (beneden), het gebied waar de Q’eros indianen wonen (midden) en het Hoog Gebergte (boven). De Lama heeft een zacht en vriendelijk karakter en geeft wol voor warme kleding en Melk als voeding. Haar uitwerpselen worden gebruikt om vuur te maken en je warm te houden en voedsel te bereiden in het hooggebergte van Peru.